02 december 2019 - Arnoud Engelfriet

Steeds vaker lees ik dat de juridische sector sterk achterloopt bij het adopteren van technologische innovaties – legal tech – en dat een belangrijke factor daarbij is dat advocaten en juristen te weinig kunnen programmeren. Daar zit in theorie wat in: wie niet weet hoe software werkt of wat het kan, zal niet snel geneigd zijn naar een software-oplossing te gaan. En zeker als de dienstverlening zelf steeds meer geautomatiseerd wordt, dan blijven de mensen achter die alleen maar met vulpen een pleitnota weten te produceren. Maar toch is het complexer dan dat.

Dat de juridische sector sterk achterloopt, staat buiten kijf. Het is pas vrij recent dat er grote aandacht is voor technologische innovatie, onder de hippe term “legal tech”. Van apps voor tijdschrijven tot Artificial Intelligence contractsanlyse. Veel van die legal tech is op zichzelf niet heel bijzonder: ze automatiseert alleen wat er al bestaat. Dat is handig en efficiënt maar maakt dingen niet fundamenteel anders. Tijdschrijven blijft tijdschrijven.

Er zijn natuurlijk wel echte vernieuwingen, zoals die automatische contractsanalyse. Laat een computer speuren naar opvallende clausules of rare combinaties, en dan kan een mens daar gericht naar kijken wat het juridisch voor problemen (of aansprakelijkheden) geeft. Zo gebruik je van beiden het beste. Het grappige is, hier loopt de juridische sector dan weer een heel eind voorop – ik zie nauwelijks aandacht voor bijvoorbeeld AI om broncode te analyseren of fraude in wetenschappelijk onderzoek aan te tonen.

Leren programmeren geeft je relevante skills en inzichten over hoe programmeren werkt en wat software kan. (“Dat was wel een beetje een desillusie” aldus een juridische kennis van me na een summercamp op dat gebied.) Dat kan erg nuttig zijn als je klanten daarover wilt adviseren, of na wilt denken over nieuwe diensten of de manier van aanbieden daarvan.

Veel belangrijker lijkt me kunnen zien wat de sector nodig heeft, beter gezegd wat de klant nodig heeft. Want uiteindelijk zal die het worst wezen of het een AI is die zijn contract doorvlooide of een mens dat er met 20 jaar ervaring snel naar keek. Die wil weten of hij kan tekenen, of dat zijn schadeclaim goede kans van slagen heeft en hoe die claim te gaan halen.

Dat op een effectieve manier doen vereist veel meer dan alleen een nieuwe app of kunnen programmeren. Dat vereist een nieuwe manier van werken, de bereidheid om te zeggen, we gaan het helemaal anders doen. En juist dát is de grote uitdaging in de juridische sector.

Arnoud